Mensen

De afgebeelde mensen variëren van de primitieve bemanningsstrepen op de boten tot gedetailleerde figuren, zoals bijvoorbeeld in de bruiloftsscène van Vitlycke. Veel van de mensen op de rotsen lijken manlijk te zijn omdat ze fallisch (voorzien van genitaliën) zijn afgebeeld.

In een aantal gevallen zijn er echter ook herkenbare mensen op de boten afgebeeld. Geen van de boten hebben zeilen, zodat ze waarschijnlijk met behulp van peddels werden voortbewogen, zoals bijvoorbeeld te zien is op de hieronder afgebeelde boot van Lövåsen

Afbeeldingen van vrouwen zijn vrij zeldzaam. De vrouwen zijn echter nagenoeg altijd herkenbaar aan hun lange haren die in een paardenstaart zijn gebonden. In Denemarken zijn een aantal goed bewaard gebleven graven gevonden, waaruit viel op te maken dat de vrouwen uit de Bronstijd een verzorgde haarstijl hadden. Een aantal vrouwen zijn afgebeeld met een schaalkuiltje tussen de benen of onder hun lichaam.

In een aantal gevallen zijn twee mensen afgebeeld die geslachtsgemeenschap met elkaar lijken te hebben. Een van de bekendste afbeeldingen van deze 'geliefden' staat op de grote rots van Vitlycke (T1). Dergelijke afbeeldingen stellen een heilig huwelijk voor, dat in veel voorchristelijke religies voorkomt en het begrip vruchtbaarheid symboliseert. Het heilige huwelijk was een magisch-religieus gebruik dat in prehistorische tijden over de hele wereld was verspreid, soms realistisch soms symbolisch.

De gemeenschap was geen vorm of teken van wellust of begeerte, maar stond symbool voor het waarborgen van de vruchtbaarheid op aarde. Het geslachtsverkeer was een wijding, waarvan wording en sterven, leven en dood afhingen.

Afbeeldingen van heilige huwelijken zijn op diverse plaatsen in Bohuslän te vinden. Soms vindt de plechtigheid plaats aan boord van een boot en soms is er meer dan één echtpaar op hetzelfde paneel afgebeeld.

Het paneel van Vitlycke bezit nog een afbeelding die op meerdere punten uniek is. Vrij centraal op het paneel staat een afbeelding van een vrouw die geknield zit bij een liggende man. Deze scène wordt wel de rouwende vrouw genoemd, omdat eerdere verklaringen ervan uitgingen dat de man die voor haar ligt, dood is. Als deze theorie juist is, dan is dit één van de weinige op de rotsen afgebeelde motieven van een dood mens.

De acrobaten vormen een zeer boeiende groep. Vaak zijn ze achterover gebogen, buitelend over een boot afgebeeld. Waarschijnlijk beelden deze afbeeldingen een bepaald ceremonieel ritueel uit.

In Grevensvænge, Denemarken, werd in 1779 een aantal beeldjes gevonden uit de Late Bronstijd, waaronder drie acrobaten met wikkelrokken, twee rechtopstaande vrouwen in een lange rok (één van deze beeldjes is verloren gegaan) en twee onderling symmetrische, helmdragende mannen. De acrobaat is vrijwel zeker van het vrouwelijk geslacht, omdat zij een korte rok lijkt te dragen, zoals die in de eikenhouten grafkisten van vrouwen uit de Vroege Bronstijd zijn teruggevonden.

De acrobaten op de rotsen van Bohuslän zijn niet alleen vergeleken met de in Grevensvænge gevonden beeldjes, maar ook met de acrobaten die voorkomen op de keramische vazen uit Egypte, en de Bronstijdbeeldjes uit Kreta van acrobaten die achterwaarts over stieren springen. De overeenkomsten zijn opvallend.

Er zijn vermoedens dat de overdreven grote figuren afbeeldingen kunnen zijn van goden. Het is echter ook mogelijk dat deze grote(re) figuren priesters of leiders zijn geweest.

Het is goed mogelijk dat de religieuze beschouwing van de mensen gedurende de Bronstijd geleidelijk is veranderd. Sommige zijn van mening dat het geloof in natuurlijke machten en krachten aan het einde van de Bronstijd over ging in het geloof in goden en zien hierin het ontstaan van de Noordse mythologie die wij kennen uit de Vikingtijd. We mogen echter niet vergeten dat het nog bijna 1000 jaar! duurt voordat de Vikingtijd ontstaat.

Met uitzondering van de 'rood' ingekleurde afbeeldingen, zijn alle foto's gemaakt tijdens de documentatieweek georganiseerd door Tanums Hällristningsmuseum Underslös / Scandinavian Society for Prehistoric Art. De copyright berust bij deze organisatie.
Onze dank gaat dan ook uit naar Tanums Hällristningsmuseum Underslös voor het mogen gebruiken van de foto's.

Terug naar boven