Vitlycke
Volg vanaf Aspeberget de weg richting Tanumshede. Na 700 meter ligt de parkeerplaats van Vitlycke rechts van de weg bij het Vitlycke museum. De gravures liggen aan de linkerkant van de weg.
Vitlycke bezit, net als Aspeberget, een korte wandelroute langs meerdere panelen. In het Vitlycke museum is de zogenoemde "Vitlycke guiden" te huren, een handcomputer met tekst, geluid en animaties die u langs de panelen van het het Vitlyckepad leidt.
Vitlcyke T 1
Het grote paneel van Vitlycke ligt als een prachtig doek op het noordelijke uiteinde van de Tanumvlakte. De rots is 22 meter breed en behoort tot de grootste van Zweden. Het is waarschijnlijk ook de bekendste individuele rotsgravure van de wereld en zeker het meest bezocht. Op het paneel zijn 170 schaalkuiltjes en bijna 300 figuren aangebracht, waaronder de beroemdste van allemaal: het bruidspaar. Het paneel wordt in twee delen verdeeld door een rij van 70 schaalkuiltjes. We weten niet of dit met een rede is gedaan. De afbeeldingen zijn vermoedelijk over een periode van ruim 1.000 jaar aangebracht. De afbeeldingen op het linker deel van de rots lijken anders van karakter te zijn dan de afbeeldingen op het rechter deel.
Het bruidspaar van Vitlycke is waarschijnlijk de bekendste van alle op de rotsen afgebeelde motieven. We zien hier een afbeelding van een heilig huwelijk, dat in de meeste voor-christelijke religies voorkomt en het begrip vruchtbaarheid, dat zo belangrijk was voor de Bronstijdbewoners, symboliseert. De mythen beschrijven vaak hoe een godheid sterft en opnieuw geboren wordt om een godin te kunnen trouwen. In vruchtbaarheidsrituelen werden de rollen soms door priesters en priesteressen gespeeld.
Afbeeldingen van heilige huwelijken zijn op verschillende plaatsen in de streek te vinden. Soms vindt de plechtigheid aan boord van een boot plaats en soms is er meer dan één stel op hetzelfde paneel afgebeeld. Bij Vitlycke staat een man met geheven bijl naast het bruidspaar. Algemeen wordt aangenomen dat deze man bij het bruidspaar hoort, maar bewijzen kunnen we het niet.
In het bovenste deel van het paneel staat een afbeelding van een man in een tweewielige wagen, getrokken door een paard of een geit. Hij draagt een helm met horens. Voor de man zien we een slang of is het een bliksemflits?
Sommige onderzoekers zijn van mening dat de Noordse mythologie met haar goden Odin, Thor en Frey al uit de late Bronstijd stamt. Als deze theorie juist is, zien we hier dan Thor, de god van de donder in zijn wagen die werd getrokken door een bok? We mogen echter niet vergeten dat het nog zo'n 1.500 jaar duurt voor de Vikingtijd begint.
Elders op het paneel zien we een mensfiguur met opgeheven armen bij een slang staan. Veel voor-christelijke culturen zagen de slang als het symbool van de vruchtbaarheid bevorderende regen. Als dit ook aan de Westkust het geval was, dan is de man met opgeheven armen links van de slang misschien niet radeloos van angst, maar in aanbidding.
Opvallend is de knik in het midden van de slang. Sommige onderzoekers denken dat hier niet één maar twee slangen zijn afgebeeld.
In het midden van het paneel is een afbeelding aangebracht dat op meerdere punten uniek is. We zien hier een vrouw die bij een liggende man zit, waarbij zij zijn hoofd in haar schoot laat rusten. Deze kleine scène wordt vaak de rouwende vrouw genoemd, omdat eerdere verklaringen ervan uitgingen dat de man die voor haar ligt, dood is. Als deze theorie juist is, dan is dit één van de weinige op de rotsen afgebeelde motieven van een dood mens.
Vrouwen worden maar zelden (herkenbaar) op de rotsen afgebeeld. Gezien de haardracht kunnen we er in dit geval vrijwel zeker van zijn dat zij van het vrouwelijk geslacht is. In Denemarken zijn een aantal goed bewaard gebleven graven gevonden, waaruit viel op te maken dat de vrouwen uit de Bronstijd een zeer verzorgde haarstijl hadden.
Vitlcyke T 6
Op dit paneel staan twee mannen, acht dieren, een schaalkuiltje, en zes boten, waarvan er drie vlak boven elkaar zijn geplaatst.
Op de bovenste boot zien we zes geknielde figuren die peddels vasthouden. Een man blaast op een lure (een bronzen hoorn) en een ander houdt een bijl of hamer vast. De boot heeft prachtige stevens in de vorm van paardenhoofden. De bemanning op de grotere boot bestaat uit korte verticale lijnen.
Het mensfiguur op het paneel is armloos, fallisch en draagt een masker, vermoedelijk een vogelmasker. Hij is vrij gedetailleerd weergegeven. De metalen beugel aan het eind van de zwaardschede is duidelijk te zien en kan helpen bij de datering van dit soort afbeeldingen.
De stier op dit kleine paneel is mooi uitgevoerd. Ook hier is een schaalkuiltje tussen de achterpoten en de staart geplaatst. Dit komt vaker voor en is waarschijnlijk bedoelt om de vruchtbaarheid te benadrukken.
Vitlcyke T 7
Rechts op dit kleine gladde paneel zijn twee boogschutters te zien. Het zwaard van een van de boogschutter heeft een gevest in de vorm van een kruis, wat vrij algemeen was in de Bronstijd. De meeste bogen die op de rotsen staan afgebeeld zijn van het kortere type, dat meestal gebruikt werd door ruiters. Opvallend genoeg zijn de op de rotsen afgebeelde ruiters vrijwel nooit met bogen afgebeeld.
Vitlcyke T 9
Sommige motieven zijn moeilijk te verklaren. Het motief dat direkt onder de twee boten staat, is zo'n voorbeeld. Sommige verklaren het als een 'luchtopname' van een wagen, terwijl anderen er weer een zeer abstracte afbeelding van een barende vrouw in zien.
Een deel van het rotsoppervlak heeft vorstschade opgelopen, waardoor een deel van twee boten en een man zijn verdwenen.
De andere mannen op dit paneel verschillen van de meeste mannen op het hoofdpaneel. Hun lichamen zijn rechthoekig en door een horizontale lijn in twee segmenten verdeeld. Zien we hier een poging de man af te beelden in een tuniek dat rond de middel met een riem werd samengebonden? Dank zij de vondsten in de Deense graven weten we dat de mannen uit de Bronstijd dergelijke kleding droegen.
De afgebeelde vogels (zijn het kraanvogels?) lijken te worden achtervolgd door een man met een bijl. Zien we hier een scène of hebben de afbeeldingen niets met elkaar te maken?
Vitlcyke museum
Op de top van de heuvel, boven het hoofdpaneel, liggen twee grafheuvels uit de Bronstijd. Van hier heeft u een breed uitzicht over de Tanumvlakte dat 3000 jaar geleden een inham van de zee was.
Bij de parkeerplaats ligt het Vitlycke museum met een expositie over de rotsgravures en een Bronstijddorp waar men een indruk kan krijgen van het dagelijkse leven in de Bronstijd. In de winkel zijn boeken te koop over de Bronstijd en rotsgravures. Ook zijn er een aantal mooie souvenirs te koop. Bij het museum is een café dat onder meer een typisch gerecht van Bohuslän serveert.
Meer informatie vindt u op de website van het Vitlycke museum
Het museum is in 1997 gebouwd, waarbij alleen milieuvriendelijke materialen zijn gebruikt. Door de centrale ligging in het hart van het mondiale erfgoed, kan het Vitlycke museum gezien worden als een open cultureel centrum.
Wilt u echter meer informatie over de rotstekeningen, dan raden wij u aan een bezoek te brengen aan Tanums Hällristningsmuseum Underslös. Dit is een documentatie centrum, met een kleine expositie en vakkundige mensen die u graag meer vertellen over de rotsgravures.
Met uitzondering van de 'rood' ingekleurde afbeeldingen, zijn alle foto's gemaakt tijdens de documentatieweek georganiseerd door Tanums Hällristningsmuseum Underslös / Scandinavian Society for Prehistoric Art. De copyright berust bij deze organisatie.
Onze dank gaat dan ook uit naar Tanums Hällristningsmuseum Underslös voor het mogen gebruiken van de foto's.